Belka skrętna to wciąż jeden z częściej występujących typów zawieszenia tylnego. Kojarzy się przede wszystkim z francuskimi koncernami, jednak swoje zastosowanie znalazła również wśród producentów takich marek jak Nissan, czy Ford. Jak każde rozwiązanie, tak i to posiada swoje wady i zalety. Biorąc pod uwagę, że sprawne zawieszenie ma ogromny wpływ dla naszego bezpieczeństwa, warto poznać podstawowe symptomy mogące świadczyć o awarii tego układu. Aby to umożliwić, najpierw trzeba odpowiedzieć na kilka podstawowych zagadnień.
Czym jest tylna belka skrętna?
Tylna belka skrętna to rodzaj zawieszenia nienapędzanej osi tylnej, łączącego najważniejsze cechy zawieszenia zależnego i niezależnego w jednym układzie. Wyróżnia się wytrzymała konstrukcją, zbudowaną z dwóch wahaczy połączonych belką, w większości przypadków o otwartym przekroju. Występują w niej elementy sprężyste, prowadząco-łączące i amortyzujące. Dzięki swej podatności na skręcanie, możliwy jest swobodny zakres obrotu wahaczy względem siebie, co dodatkowo usztywnia całość w kierunku poprzecznym do samochodu.
Wady i zalety tylnej belki skrętnej
Do największych zalet tylnej belki skrętnej, należą jej kompaktowa budowa, umożliwiająca zabudowę głębokiego bagażnika, wysoki komfort podróżowania po nierównych nawierzchniach i lepsze właściwości jezdne pojazdu. Co ważne niewielkie są również koszty serwisu, a układ posiada możliwość rozebrania go na pojedyncze elementy.
Jeśli chodzi o wady tylnej osi skrętnej są to słabsze właściwości jezdne niż ma to w przypadku zawieszeń wielowahaczowych oraz drgania konstrukcji przenoszone na nadwozie. O ile zaletą są niewysokie koszty naprawy, to w przypadku uszkodzonego wahacza, niestety nie unikniemy wymiany całego elementu, co wiąże się z wyższymi kosztami. W samochodach z tylną belką skrętna nie ma również możliwości regulacji geometrii zawieszenia.
Objawy uszkodzenia tylnej belki
Chcąc samodzielnie prawidłowo rozpoznać objawy uszkodzonej tylnej belki, trzeba najpierw rozważyć w jakich okolicznościach mogło dojść do jej uszkodzenia. Inne symptomy będą wynikiem zużycia eksploatacyjnego belki, a inne w przypadku skrzywienia po odbytej kolizji.
Większość uszkodzeń wynikających ze zużycia eksploatacyjnego przebiega bezobjawowo. Dopiero gdy na łożyskach zaczną powstawać luzy, będzie można usłyszeć piszczenie, czy trzaski. Układ kół ulegnie deformacji, w wyniku której ich górna część pochyli się w kierunku środka pojazdu. Jeżeli w tym momencie nie zareagujemy, to grozi nam powiększenie otworu łożyska i regeneracja lub nawet wymiana tylnej belki.
W przypadku odbytej kolizji, zwłaszcza przy bocznym uderzeniu, może dojść do uszkodzenia belki, zazwyczaj objawiającego się odchyloną geometrią kół, jednak w tym wypadku to dolne części kół schodzą w kierunku wnętrza pojazdu. Często wykrywalne będzie również nierównomierne zużycie jednego z bieżników.
Jeżeli dojdzie do pęknięcia drążka skrętnego, jedna ze stron lub cały tył samochodu znacznie się obniża. Gdy pęknie drążek stabilizujący, poznamy to po trudnym do zlokalizowania metalicznym dzwonieniu. W następstwie ścięty zostaje jego wieloklin i gniazdo, a także uszkodzona płetwa mocująca stabilizatora.
Do uszkodzeń tylnej belki może również dojść w wyniku nieprofesjonalnych napraw. Objawy mogą być różne, a czasami co gorsze nie ma ich w ogóle. Prowadzi to niestety do uszkodzeń mechanicznych, które z czasem mogą mieć poważne skutki.
Badanie diagnostyczne zawieszenia
Biorąc pod uwagę, że od sprawności zawieszenia zależy bezpieczeństwo jazdy, kierowalność pojazdu, trwałość i niezawodność innych zespołów, komfort jazdy pasażerów oraz stan przewożonych towarów, to zapewnienie poprawnego działania tego układu, powinno być kluczowe dla każdego kierowcy. Użytkowanie pojazdu z niesprawnym zawieszeniem znacząco skraca okres jego użytkowania, dlatego lepiej nie czekać aż coś zacznie się dziać i zawczasu skorzystać z pomocy specjalisty.
W celu prawidłowego określenia stanu technicznego układu zawieszenia, ocenia się cztery główne parametry, tj. luzy występujące w połączeniach, stan i sztywność elementów sprężystych, stopień tłumienia i stan amortyzatorów oraz opory tarcia związanego z ruchem zawieszenia. W trakcie oględzin pojazdu oceniane są luzy w układzie zawieszenia oraz stan zamocowania i kompletność elementów zawieszenia. Sztywność zawieszenia mierzona jest poprzez pomiar ugięcia pod wpływem ciężaru. Po usunięciu luzów w zawieszeniu i dopompowaniu kół do wartości zalecanych, przeprowadza się kontrolę amortyzatorów. Do oceny stanu technicznego układu zawieszenia stosuje się dwie metody. Pierwsza z nich, tj. metoda organoleptyczna, polega na oględzinach zewnętrznych układu zawieszenia, obejmujących sprawdzenie elementów sprężystych, amortyzatorów oraz elementów prowadzących koła i ograniczających ugięcie zawieszenia. Druga, z użyciem oprzyrządowania , sprowadza się do sprawdzenia skuteczności tłumienia amortyzatorów i jest znacznie bardziej złożona.
Regeneracja tylnej belki skrętnej
Proces regeneracji tylnej belki to nic innego jak naprawa, bądź w zależności od oceny stanu uszkodzonych części zawieszenia, ich wymiana. Każdy tego typu zabieg rozpoczyna się od demontażu i oczyszczenia belki. Następnie po wstępnej weryfikacji i wymianie uszkodzonych elementów, odtwarzana jest specjalna powłoka ochronna w formie farby antykorozyjnej. Całość ponownie się składa, reguluje i ustawia właściwą geometrię.